اما مدتی است که مؤسسه استاندارد با سختگیری بیشتر به‌دنبال مقابله با این روند غلط در خودرو‌سازی است. با این وجود، گرچه قرار بود از اول مهر ماه 1389 از تولید چند خودرو جلوگیری شود اما گویا این مؤسسه به برخی تولید‌کنندگان فرصتی داده که تا پایان سال مشکلاتشان را برطرف کنند؛ اگرچه همچنان اخباری مبنی بر فشار وزارت صنایع و معادن بر مؤسسه استاندارد شنیده می‌شود. با این همه، برخی دست‌اندرکاران صنعت خودرو این امر را ناشی از اشتباه رسانه‌ها قلمداد می‌کنند. از سوی دیگر برخی اشکالات مؤسسه استاندارد به‌خودرو پراید نیز با پلت‌فرم (مجموعه شاسی و قوای محرکه و سیستم تعلیق) X100 برطرف شده است.
با اجباری شدن استانداردهای تولید و عرضه خودرو علاوه بر پراید، پیکان وانت نیز نباید تولید شود. در این باره کیوان وزیری، مدیر استاندارد ایران خودرو می‌گوید: غیر از پیکان وانت، پراید، وانت نیسان و وانت مزدا هم در رده غیراستاندارد‌ها هستند که اگر جلوی تولید این محصولات گرفته شود، ما هم پیکان وانت را تولید نمی‌کنیم.
اما در حالی مرتضی شفیعی، معاون مهندسی سایپا توقف تولید پراید براساس رعایت نکردن استاندارد از مهر ماه را تنها اشتباه رسانه‌ای دانسته و مدیران ایران‌خودرو با خیال راحت به تولید پیکان وانت می‌پردازند که نظام‌الدین برزگری، رئیس مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، امسال بارها اعلام کرده بود که از ابتدای مهر ماه مؤسسه استاندارد جلوی تولید و شماره‌گذاری خودروهای فاقد استانداردهای 55گانه را می‌گیرد، اما به‌نظر می‌رسد عملی‌شدن این وعده با چالش‌های جدی مواجه شده است.
با این همه به‌نظر می‌رسد فشار‌های مؤسسه استاندارد بی‌تأثیر هم نبوده است چرا که مدیران سایپا بالاخره مجبور شده‌اند ایمنی پراید را که سالانه بیش از3 هزار نفر را به کام مرگ می‌برد، افزایش دهند تا شاید دیگر پراید حداقل تابوت متحرک نباشد. معاون مهندسی سایپا در پاسخ به این سؤال که این خودرو چند ستاره ایمن اروپا را می‌گیرد، می‌گوید: نمی‌دانم، تست نکرده‌ایم چرا که این محصول را که نمی‌خواهیم وارد اروپا کنیم. این محصول استانداردهای ایمنی را پاس کرده و از مؤسسات معتبر تأییدیه گرفته است.
وی میافزاید: پراید با پلت‌فرم X100 به آرامی از دی‌ماه جایگزین پراید فعلی می‌شود و تا پایان سال دیگر تولید پراید با پلت‌فرم قبلی صورت نمی‌گیرد. 30میلیارد تومان بابت این کار خرج کرده‌ایم. تمام محصولات خانواده پراید تا پایان سال از پلت‌فرم X100 استفاده می‌کنند که ایرادات مؤسسه استاندارد در آن حل شده است.
شفیعی تصریح می‌کند: در هر محصول تا 600هزار تومان هزینه اضافی به ما تحمیل شده که البته چندان روی قیمت خودرو نمی‌رود بلکه سعی می‌کنیم حاشیه‌های سود خود را روی محصول پراید پایین بیاوریم؛ به‌گونه‌ای که 20درصد از سودمان کم شده است. البته بابت آپشن‌های اضافی مانند کیسه هوا و ترمز ضد‌قفل، قیمت خودرو بالاتر خواهد رفت. وی میافزاید: با این تغییرات 50کیلوگرم وزن پراید بیشتر شده که موتور فعلی کفاف می‌دهد. البته در زمینه موتور بهینه‌سازی‌هایی در مرحله دوم انجام شده که در موتور جدید 5درصد افزایش توان خواهیم داشت. همچنین پلت‌فرم X100 را در گام بعدی کاملا متحول می‌کنیم تا یک محصول جدید را در سال 95 جایگزین پراید کنیم.
شفیعی تصریح کرد: قبلا 20درصد فروش پراید در شهرستان بود در حالی که هم‌اکنون 60 درصد فروش این خودرو در شهرستان است و چون محصولی راهبردی بوده و جایگزین کردن آن زمان‌بر و پرهزینه است، با تغییراتی فعلا پراید را تولید می‌کنیم؛
چرا که 300کارخانه و 120 شرکت زیرمجموعه درگیر تولید پراید هستند و جایگزینی این محصول کار زمان‌بری است.
دگردیسی پراید
براساس آنچه دست‌اندرکاران صنعت خودرو در سایپا اعلام کرده‌اند، در پراید جدید، داخل درب‌ها، کف خودرو و جلوی کابین با استفاده از گاردهایی و اضافه کردن ورقه‌های جدید فلزی، تقویت شده است. بین کابین و کاپوت هم ورقه تقویت‌شده فلزی قرار گرفته که اجزایی مانند موتور دیگر به داخل کابین پراید وارد نشوند. داخل داشبورت هم با یک سری لوله و گارد تقویت شده تا قطعات کاپوت وارد اتاق نشوند. با این وجود برخی آمارها از کشته شدن سالانه حدود 3هزار نفر در حوادث ناشی از تصادف خودروی پراید حکایت داشته و مؤسسه استاندارد نیز دیگر اجازه تولید این خودرو را با پلت‌فرم قبلی (شامل موتور گیربکس، سیستم تعلیق و شاسی) نمی‌دهد.
حالا باید دید با تغییرات اعمال شده، عملا تعداد تلفات این خودرو در سال‌های آینده تا چه حد کاهش خواهد یافت؟! البته پراید از 55 استاندارد 44 استاندارد را باید رعایت کند، چرا که تعداد استانداردهای کشورمان در خودروهای مختلف متغیر است. از سوی دیگر به گفته مسئولان ایران خودرو در نظر است تا پیکان وانت نیز با سمند وانت جایگزین شود. اگر این بار مؤسسه استاندارد بتواند بر سر مواضع خود بایستد، از سال آینده دیگر پیکان وانت تولید نخواهد شد.
استانداردهای سخت‌تر
استانداردهای جدید کمی سختگیرانه‌تر است و حتی مواردی مانند داشتن مه‌شکن عقب را هم دربرمی‌گیرد. گرچه خودروسازان بهانه می‌آورند که این موارد کوچک چندان مهم نیست، اما پلیس‌راه معتقد است که برخی از تصادفات که در زمستان رخ می‌دهد به‌دلیل نداشتن چراغ مه‌شکن عقب است.
بحث اجباری شدن داشتن ترمز ضد‌قفل (ABS)و کیسه هوا هم‌اکنون در حال پیگیری است و خودروسازان با تمام نیرو برای اجباری نشدن آن پا فشاری می‌کنند. آنها می‌گویند این آپشن‌ها در همه جای دنیا اختیاری است. این در حالی است که منتقدان معتقدند، در هیچ کجای دنیا تا این اندازه محصول ناامن به‌صورت کارخانه‌ای تولید نمی‌شود.
خودروهای داخلی علاوه بر مشکل ایمنی با مشکل مصرف سوخت مواجه بوده و هنوز سازمان بهینه‌سازی مصرف سوخت نتوانسته در این زمینه از پس خودروسازان برآید. با این روند همچنان جلوی تولید محصولات پر مصرفی مانند پژو 405 و سمند که موتور آنها بالای 12 لیتر در 100 کیلومتر مصرف دارد، گرفته نشده است. البته کیوان وزیری، مدیر استاندارد ایران خودرو اعلام کرده که به‌زودی موتور پژو206 (TU5) و موتور ملی جایگزین موتورهای پر مصرف کنونی خواهد شد.
با این وجود ایران خودرو 2سال است که قول جایگزینی این موتور را مطرح کرده و هنوز نتوانسته آن را عملی کند. البته خودروسازان علت استفاده نکردن از موتورهای روز را نبود بنزین استاندارد عنوان می‌کنند. مرتضی شفیعی، معاون مهندسی سایپا می‌گوید: ما می‌توانیم موتور پراید را یورو4 کنیم اما باید کیفیت بنزین تولید شده در کشور بهتر شود تا به موتور آسیب نزند. حال این پرسش مطرح است که چرا به جای تولید موتور روز باید همچنان موتور پراید که مربوط به 30سال قبل است را اصلاح کنیم؟ آیا این اصلاحات تنها برای فریب افکار عمومی و پاس کردن استانداردها نیست یا اینکه واقعا تغییراتی در فناوری تولید خودرو در کشورمان در حال شکل‌گیری است؟ پرسشی که باید پاسخ به آن را در آینده نزدیک مشاهده کرد.
